अलिबाग कोळीवाड्यात ६५ वर्षांची परंपरा कायम – २७ फूट मल्लखांब सज्ज, २६ नंबरच्या गोविंदाने ६:५४ वाजता दहीहंडी फोडत जल्लोष, पत्रकार सचिन मयेकरांचा गौरव”
- दिनांक : १६ ऑगस्ट २०२५
सचिन मयेकर – छावा न्यूज पोर्टल-अलिबाग
अलिबाग कोळीवाड्यातील थरारक मल्लखांब दहीहंडी उत्सव
अलिबाग शहरातील महादेव कोळी समाजतर्फे आयोजित पारंपरिक मल्लखांब दहीहंडी उत्सव यंदाही प्रचंड जल्लोषात साजरा करण्यात आला. तब्बल ६५ वर्षांची परंपरा असलेला हा अद्वितीय उत्सव आज अलिबागच्या जुने मच्छी मार्केट कोळीवाडा येथे रंगला.
परंपरेला मान
सुमारे ६६ गोविंदा या कार्यक्रमात सहभागी झाले होते. २७ फूट उंच उभारलेल्या मल्लखांबावर वरती दहीहंडी बांधण्यात आली होती. ही हंडी फोडण्याचे आव्हान स्वीकारण्यासाठी अलिबाग तालुक्यातील गोपाळ एकापेक्षा एक सरस असे कौशल्य दाखवू लागले. प्रत्येकाने मल्लखांब सर करून मनोऱ्यावर पोहोचण्याचा प्रयत्न केला आणि प्रेक्षकांनी टाळ्यांचा गजर करत त्यांच्या प्रयत्नांना दाद दिली.
जुनी परंपरा तेल, पाणी आणि आता ग्रीस
पूर्वीच्या काळात या खांबाला तेल लावलेले असायचे. गोविंदा जसजसा वर चढेल तसा खालील मंडळी त्याच्यावर पाण्याचा मारा करीत, ज्यामुळे हा खेळ अधिकच कठीण आणि थरारक होत असे.
काळानुसार प्रथा बदलली आणि आता खांबावर ग्रीस लावण्याची पद्धत सुरू झाली आहे.
खांब सज्ज करण्याची खास तयारी
या २७ फूट उंच खांबाला गोविंदाच्या दिवसासाठी तयार करण्याची प्रक्रिया तितकीच रोमांचकारी असते. श्रीकृष्ण जन्माष्टमीच्या महिनाभर आधीच कमिटी सदस्य खांबावर ग्रीस व तेलाचा लेप लावायला सुरुवात करतात.
दररोज पॉलिश पेपरने खांब घासून त्याला गुळगुळीत केले जाते आणि पुन्हा तेल-ग्रीस लावून पॉलिश केला जातो.
महिनाभर चालणाऱ्या या मेहनतीनंतर गोविंदाच्या दिवशी तो खांब चमचमता व सज्ज होऊन उभा केला जातो. त्यामुळे गोविंदांसाठीचा हा चॅलेंज आणखी कठीण आणि थरारक ठरतो.
विजयाचा क्षण
शेवटी प्रेक्षकांच्या प्रचंड जल्लोषात तिसऱ्या राउंडमध्ये वेळटवाडीतील रमेश आंबाजी पारधी यांनी जबरदस्त दमदार प्रयत्न करून दहीहंडी फोडली.
अचूक संध्याकाळी ६ वाजून ५४ मिनिटांनी, २६ नंबरच्या गोविंदाने २७ फूट उंच मल्लखांब सर करून हंडी फोडत इतिहास रचला.
हंडी फुटताच परिसरात जल्लोषाचे वातावरण निर्माण झाले, टाळ्यांचा कडकडाट, शिट्ट्या आणि “गोविंदा आला रे!”च्या घोषणा उसळल्या.
वेगळेपणाची छाप
हा उत्सव नेहमीच्या पिरॅमिड स्वरूपातील दहीहंडीपेक्षा पूर्ण वेगळा व थरारक आहे. मल्लखांबाच्या शिस्तीबरोबरच दहीहंडीची परंपरा जोडल्यामुळे या उत्सवाला कोकणातच नव्हे तर महाराष्ट्रातही विशेष महत्त्व लाभले आहे. हा उपक्रम गेल्या ६५ वर्षांपासून अविरतपणे साजरा होत असल्याने तो अलिबागच्या सांस्कृतिक वारशाचा अविभाज्य भाग ठरतो.
🙏पत्रकारांचा गौरव
या उत्सवात समाजकार्य व पत्रकारितेच्या माध्यमातून सातत्याने कार्यरत असलेल्या पत्रकार सचिन मधुकर मयेकर यांचा समितीतर्फे विशेष सत्कार करण्यात आला. त्यांच्या योगदानाची दखल घेत समाजाने त्यांचा सन्मान केल्याने उपस्थितांनी उत्स्फूर्त टाळ्यांचा कडकडाट करून आनंद व्यक्त केला.
