- रायगडमध्ये समुद्रात मोठी दुर्घटना – खांदेरी किल्ल्याजवळ मासेमारी बोट बुडाली, ५ जणांचा जीव वाचला, ३ जण बेपत्ता – शोध मोहीम युद्धपातळीवर सुरू
- मोबाईल चोरीच्या वादातून कोयत्याने हल्ला – महिला जखमी; रेवदंडा पोलिसात गुन्हा दाखल
- “सैयारा” : एक स्त्री, एक वेदना, एक अस्सल वास्तव!
- साई मंदिर चोरी प्रकरणातील सराईत आरोपी पेण पोलिसांच्या जाळ्यात; मंदिर भक्तांना दिलासा
मुम्ब्रा दुर्घटना : जीवनदायिनीचे मृत्यूदान
छावा • संपादकीय | दि. ११ जून २०२५
९ जून २०२५ रोजी सकाळी मुम्ब्रा आणि दिवा स्थानकादरम्यान घडलेला लोकल रेल्वे अपघात केवळ एक दुर्दैवी घटना नव्हती, तर तो भारतातील सार्वजनिक वाहतूक व्यवस्थेच्या ढासळत्या स्थितीवर एक गंभीर सवाल उपस्थित करणारा टप्पा ठरला आहे. या अपघातात चार प्रवाशांचा मृत्यू झाला, तर अनेकजण गंभीर जखमी झाले. या लेखाद्वारे आपण या घटनेचा वास्तवाधारित आणि तटस्थ आढावा घेणार आहोत.
सकाळच्या शिफ्टसाठी प्रवासी गजबजलेल्या कसारा लोकल ट्रेनच्या डब्यातील प्रवासी, मुम्ब्रा स्थानकाजवळील एका धोकादायक वळणावर गाडीचा जोरदार झटका बसल्यामुळे किंवा एकाच वेळी दोन ट्रेन एकमेकांच्या शेजारी गेल्यामुळे निर्माण झालेल्या दडपणात, फुटबोर्डवर उभे असलेले प्रवासी खाली पडले. सुरक्षेच्या नावाने शून्य नियोजन, हेच या दुर्घटनेचं मुळ कारण ठरतं.
या अपघाताबाबत यापूर्वीही अनेक वेळा स्थानिक कार्यकर्त्यांनी आणि प्रवाशांनी रेल्वे प्रशासनाला सावध केलं होतं. फेब्रुवारी २०२५ मध्ये लेखी तक्रारीतून दिवा–मुम्ब्रा वळणाचे गंभीर धोके अधोरेखित केले गेले होते. मात्र नेहमीप्रमाणे यावर कोणतीही कार्यवाही करण्यात आली नाही.
या दुर्घटनेत मृत्युमुखी पडलेले केतन सरोज, विक्की मुख्याडाल यांच्यासारखे युवक त्यांच्या स्वप्नांचा पाठलाग करत होते. केतन केवळ २३ वर्षांचा होता आणि बीपीओमध्ये नुकतीच नोकरी लागली होती. विक्की हा GRPमध्ये कार्यरत होता, आणि अपघाताच्या दिवशी आपल्या ४ वर्षांच्या मुलाचा वाढदिवस साजरा करण्याच्या तयारीत होता. त्यांच्यासह इतरही जखमी प्रवासी, हे फक्त आकडे नाहीत – ते यंत्रणांच्या अपयशाने विघटलेली माणसं आणि कुटुंबं आहेत.
मुंबईच्या उपनगरीय रेल्वेसेवेचा वापर करणाऱ्या दोन कोटीहून अधिक नागरिकांच्या सुरक्षेसाठी कोणतीही तातडीची किंवा दीर्घकालीन उपाययोजना अस्तित्वात नाही, हे धक्कादायक वास्तव या घटनेतून पुढे आले. रेल्वे प्रशासन, सिग्नलिंग यंत्रणा, सुरक्षारक्षक यांची संख्या आणि शिस्त या सर्व बाबींमध्ये स्पष्ट त्रुटी आहेत.
या अपघातानंतर मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी ५ लाखांच्या मदतीची घोषणा केली आणि चौकशीचे आदेश दिले. मनसे अध्यक्ष राज ठाकरे यांनी “मुंबई लोकलसाठी स्वतंत्र रेल्वे प्रशासन” या मागणीला पुन्हा एकदा मूर्त रूप दिलं. मात्र प्रतिक्रिया पेक्षा आधी कृती आवश्यक आहे हे लक्षात घेतलं पाहिजे.
मुंबई लोकलमध्ये प्रवास करणं हे केवळ एक वाहतुकीचं साधन नसून, ती रोजच्या जीवनाचा भाग आहे. मात्र रेल्वेमध्ये असणारी ३५–४०% ओव्हरलोडिंग, प्रवाशांना दरवाज्यांवर, फुटबोर्डवर लटकून प्रवास करायला भाग पाडते. आजवर हजारो अपघात या गर्दीमुळे घडले आहेत, पण सुव्यवस्थेची वचनं प्रत्यक्षात उतरलेली नाहीत.
रेल्वे मंत्रालयाने नुकतीच ऑटोमॅटिक दरवाज्यांची यंत्रणा non-AC लोकल गाड्यांसाठी प्रस्तावित केली आहे, पण ही योजना प्रत्यक्षात येण्यासाठी अजून वेळ लागेल. तोपर्यंत कोणती तातडीची सुरक्षा व्यवस्था लागू केली जाणार आहे, हे स्पष्ट नाही.
सरते शेवटी हाच निष्कर्ष निघतो की, मुम्ब्रा दुर्घटना केवळ एका वळणावरची चूक नाही, ती एक व्यवस्थात्मक अक्षमतेची चूक आहे. ती नियोजन, सुरक्षा आणि सहानुभूतीच्या अभावाने निर्माण झालेली आहे. या अपघातातून केवळ आकड्यांची तडजोड न करता, रेल्वे प्रशासन, राज्य शासन आणि केंद्र सरकारने दीर्घकालीन, तांत्रिक आणि मानवी दृष्टिकोनातून उपाययोजना करायला हव्यात.या उपायोजना करताना हे लक्षात घेण गरजेचे आहे की,“लोकल ट्रेन हे 
मुंबईचं हृदय आहे. हे हृदय धडधडत राहावं, यासाठी प्रत्येक निर्णय हाही मानवी जीवनाच्या आदरातूनच घेतला गेला पाहिजे.”
